W związku z pojawiającymi się informacjami dotyczącymi stanu finansów Gminy Krobia, które w sposób krzywdzący oceniają jej sytuację finansową, pragniemy wyjaśnić Państwu kilka zasadniczych kwestii z nimi związanych. Zadłużenie Gminy Krobia zmniejsza się od roku 2013. Na koniec roku 2012 wynosiło 15 166 000,00 zł, w roku 2013 - 15 024 000,00 zł, w roku 2014 -14 382 000,00 zł, a na dzień 31.12.2015 r. 13 740 000,00 zł. Są to dane wynikające ze sprawozdań finansowych oraz z Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Krobia. Zmniejszające się zadłużenie wynika przede wszystkim z konsekwentnej polityki finansowej Gminy Krobia, przejawiającej się w oszczędnym gospodarowaniu środkami budżetowymi, a także ze zwiększania możliwości jej działania, co skutkuje wzrostem dochodów. Sytuacja ta pozwala tym samym na generowanie na koniec każdego roku tzw. wolnych środków, które można przeznaczyć na spłatę zadłużenia, a także na zwiększenie możliwości inwestycyjnych Gminy. Stąd też właśnie, pomimo spadku zadłużenia w latach 2013 - 2015 o ok. 1,4 mln złotych, w okresie tym przeznaczono na inwestycje blisko 20 mln złotych. Należy zwrócić uwagę, że w projektach budżetów Gminy Krobia w latach 2013 – 2015 oraz Wieloletniej Prognozie Finansowej, planowano deficyt budżetowy, który pokryty miał być pierwotnie kredytami. Ostatecznie jednak, po sporządzeniu odpowiednich sprawozdań, z których wynikał fakt wygospodarowania tzw. wolnych środków, można było przeznaczyć je na pokrycie deficytu i spłatę zadłużenia. Decyzje o rozdysponowaniu wolnych środków podejmuje zgodnie ze swoimi kompetencjami Rada Miejska w Krobi i to właśnie m.in. dzięki konsekwentnym i przemyślanym działaniom radnych, realne zadłużenie Gminy Krobia sukcesywnie się zmniejsza. Podobna sytuacja może mieć miejsce również w roku bieżącym. Kwotę deficytu w projekcie uchwały budżetowej i WPF zaplanowano pokryć z kredytów, ze względu na fakt, iż na dzień sporządzenia projektów tych dokumentów, a nastąpienie na dzień podjęcia uchwał budżetowych, nie można było dzielić wolnych środków ( pierwsze sprawozdania, które wskazują na wygospodarowanie wolnych środków, sporządza się w trzeciej dekadzie stycznia). Dziś już wiemy, że dane finansowe za rok 2015 są bardzo optymistyczne, że dochody wykonano z nadwyżką, a po stronie wydatków wygospodarowano znaczne oszczędności. Tym samym radni mogą więc określić, na jakie cele je przeznaczyć. Warto nadmienić, że w ostatnich latach konsekwentnie środki te były przeznaczane na spłatę zadłużenia, pokrycie deficytu oraz nowe inwestycje. Należy w tym miejscu odróżnić jednak pojęcie deficytu od zadłużenia, które często traktowane są zamiennie, co nie jest właściwe. Deficyt to sytuacja, w której wydatki przewyższają dochody. Deficyt może powodować wzrost zadłużenia jeśli jest pokryty z kredytów, pożyczek czy finansowany z emisji papierów wartościowych. W latach poprzednich deficyty pokrywane były z wolnych środków, stąd też pomimo sytuacji, że w latach 2013 – 2015 budżet był „deficytowy” (rok 2013 – deficyt planowany to 1 135 000,00 zł, w roku 2014 – 2 282 000,00 zł, w roku 2015 - 2 266 000,00 zł), zadłużenie Gminy Krobia nie tylko nie zwiększyło się, ale uległo zmniejszeniu ( o 1,4 mln złotych). Warto tu również przywołać sytuację z ostatniej sesji Rady Miejskiej w Krobi z dnia 26.01.2016 r., podczas której, w uchwale budżetowej faktycznie zwiększono deficyt budżetowy o kwotę 2 254 345,00 zł, jednak sytuacja ta w żaden sposób nie wpłynęła na zmianę w poziomie zadłużenia. Uwiarygadniają to m.in. dokumenty przedstawione Radzie Miejskiej w Krobi, przesłane do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, będącej państwowym organem nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego na terenie województwa wielkopolskiego, a więc również Gminy Krobia. Warto tez dodać, że w związku z faktem, iż kwota wolnych środków za rok 2015 przekracza 5 mln złotych, radni mogą nawet w najbliższym czasie podjąć decyzję o spłacie zobowiązań Gminy, a tym samym jej zadłużenia.

Skąd się biorą tzw. wolne środki?

Należy wskazać, że jest to określenie mające swoje źródło w ustawie o finansach publicznych, nie jest to więc pojęcie potoczne. Budżet najogólniej mówiąc składa się z zestawienia dochodów i wydatków. W roku 2015 otrzymano dochody w kwocie o ponad 1 mln wyższej niż planowano, m.in. dzięki uzyskaniu dodatkowych środków z tzw. opłaty planistycznej od Agencji Nieruchomości Rolnych oraz z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych. Optymalnie zrealizowano również dochody podatkowe oraz pozyskano tzw. środki zewnętrzne. W zakresie wydatków wykonano niemal wszystkie zaplanowane przedsięwzięcia, a jednak mimo to uzyskano oszczędności na zadaniach inwestycyjnych. Nie rozdysponowano też wszystkich rezerw (planowanie większości z nich wynika ze stosownych przepisów), dzięki czemu zaoszczędzono ok. 4 mln złotych. Te sytuacje pozytywnie świadczą o polityce finansowej Gminy Krobia i raczej powinny być okazją do wskazywania w katalogu dobrych praktyk, a nie powodem do podejrzeń czy szykanowania. Na ostatniej sesji Rady Miejskiej w Krobi pojawiła się obawa jednego z jej członków, dotycząca braku zabezpieczenia środków na wkłady własne w ramach starań o środki zewnętrzne, między innymi z Unii Europejskiej. Obawa ta jest o tyle nieuzasadniona, że informacja o kwocie wolnych środków była wielokrotnie podawana radnym, łącznie z sugestią, że środki te powinny być przeznaczane na pokrycie deficytu i właśnie w znacznej mierze na wkład własny Gminy w przypadku starania się o dofinansowanie zadań ze środków krajowych i europejskich.

Wszyscy mieszkańcy mają prawo wiedzieć, na co wydawana są środki publiczne i skąd one się biorą. Każdy ma również prawo skorzystać z mechanizmu dostępu do informacji publicznej albo po prostu przyjść do Urzędu Miejskiego w Krobi i uzyskać informacje w interesującym go zakresie. Z pewnością wówczas szybciej poszerzy swoją wiedzę niż poprzez czytanie często nieprecyzyjnych i wprowadzających w błąd informacji medialnych.